Wat zijn verlangens?

Tantra stelt dat verlangens natuurlijke drijfveren zijn en dat zolang we belichaamd zijn, we ze zullen hebben. Onze zintuigen vangen diverse vormen van frequenties op, die op verschillende manieren verwerkt en geëvalueerd worden.

Hoe komen verlangens tot stand?

Verlangens komen tot stand door onze gehechtheid aan zintuiglijke input. Voorkeuren kunnen groeien tot verlangens, en verlangens kunnen groeien tot verslavingen. 

Hoe worden verlangens sterker?

Alle verlangens hebben een lichamelijk basis in ontelbare elektrochemische impulsen.
Hoe meer we die impulsen proberen te onderdrukken, hoe sterker zij worden. 

Hoe kunnen verlangens leiden tot ziekte?

Verlangens activeren de afscheiding van hormonen door de endocriene klieren.
De grote concentratie van hormonen in het bloed, afkomstig
door onderdrukking van verlangen, verschijnt als chemische verstoring of ziekte.

Wat is het verband tussen verlangens en chakra's?

Aangezien in Tantra verlangen aanvaardt wordt als de oorspronkelijke motiverende kracht van het universum vraagt het niet aan zijn aspiranten om verlangens op te geven. Andere spirituele wetenschappen adviseren om verlangen te vermijden omdat het volgens hen leidt naar gehechtheid en een hindernis is om hoger bewustzijn te bereiken. Zij trachten verlangen te overwinnen door verzaking of door het zaad van verlangen te roosteren in het vuur van kennis, zodat het niet kan ontspruiten. Toch blijft men achter met de paradox dat om een staat van verlangenloosheid te bereiken men een sterk verlangen moet hebben: namelijk om verlangenloos te zijn!

Tantra stelt dat verlangens natuurlijk zijn en dat zolang we belichaamd zijn, we ze zullen hebben. Onze zintuigen dienen als ramen waardoor verlangens binnenkomen. Alle verlangens hebben een lichamelijk basis in ontelbare elektrochemische impulsen. Hoe meer we die proberen te onderdrukken, hoe sterker zij worden.
Verlangens zijn rechtstreeks verbonden met de zes psychische centra bekend als de chakra’s. Naarmate de energie in haar natuurlijke loop doorheen de verschillende chakra’s beweegt, in afstemming met de beweging van de Aarde doorheen de ruimte, worden de latente verlangens van deze chakra’s geactiveerd. 

Hierdoor beweegt een persoon gedurende de cyclus van 24 uur of één dag van het ene verlangen naar het andere. Onze fysieke werkelijkheid wordt rechtstreeks beïnvloed door de zwaartekracht van de Aarde en door de omgeving die gecreëerd wordt door de hemellichamen en de elektromagnetische stromen van de planeet.

Wat is het gevolg van constante verlangens?

De constante aanwezigheid van verlangen zorgt dat men gaat smachten naar het verlangde object. De psyche van een persoon wordt sterk beïnvloed en geconditioneerd door de kwaliteit (en het object) van het verlangen. De meeste verlangens richten zich op het fysieke lichaam en het comfort daarvan. 

Mensen worden slaven van hun instincten, die het lagere deel van hun persoonlijkheid vormen, en ze vallen ten prooi aan opschudding, eenzaamheid, opwinding, angsten, ontevredenheid, egoïsme en miserie.

Alle religies en wetenschappen die trachten om het menselijk gedrag te verbeteren, proberen deze problemen op te lossen door de liefde te promoten voor abstracte principes zoals waarheid, mededogen, goedhartigheid, geduld, zelfopoffering, onbaatzuchtig dienen, pure affectie, doorzettingsvermogen en vergevingsgezindheid. Wat ze echter nodig hebben zijn praktische methodes om deze liefde voor abstracte principes zoals waarheid e.d. toe te passen. Kennis alleen van zulke idealen zal ons niet wijs of gelukkig maken.

Kan men verlangens overstijgen?

Verlangens behoren niet toe aan het zelf, het individuele bewustzijn; zij zijn gerelateerd aan zes van de chakra’s, en alle verlangens kunnen ingedeeld worden volgens deze chakra’s. De chakra’s vormen het speelveld van de vijf grofstoffelijke elementen — akasha (ether of ruimte), lucht, vuur, water en aarde — en hun bron, het subtiele element genaamd Mahat.
Om verlangens te overstijgen moeten we de elementen overstijgen, en dit is mogelijk door de slapende energie (kundalini) te wekken die aan de basis van de ruggengraat ligt. 


Tabel 1 toont de relatie van de zes chakra’s met de elementen en diverse verlangens.

De zevende chakra staat boven elk verlangen. Dit is de verblijfplaats van verlichte wezens, de zetel van het zelf of individueel bewustzijn.

Hoe helpt Tantra om onze hersenen te herprogrammeren naar kwalitatieve verlangens?

Doorgaans stroomt de energie doorheen de drie laagste chakra’s, en zolang ze daar stroomt, domineren de verlangens van de lagere natuur. Zoals tabel 1 toont hebben alle wereldse verlangens hun oorsprong in de eerste drie chakra’s. De moderne wetenschappelijke studie van het brein bevestigt dat zulke wereldse verlangens verbonden zijn met het lagere brein:

“Het brein evalueerde van binnenuit. Diep van binnen is het oudste gedeelte de ‘hersenstam’, die de primaire biologische functies uitvoert, inclusief de ritmes van het leven — de hartslag en de ademhaling. Volgens een provocatief inzicht van Paul MacLean evolueerden de hogere functies van het brein in drie daaropvolgende stadia. Bovenaan de hersenstam vindt men het ‘reptielenbrein’ (R-Complex), de zetel van agressie, rituelen, territorialiteit en sociale hiërarchie, die honderden miljoenen jaren geleden zijn geëvolueerd in onze reptielen-voorouders. Diep binnenin de schedel van elk van ons is er iets zoals de hersenen van een krokodil. Rond het R-complex vindt men het limbisch systeem of zoogdierenbrein, dat tientallen miljoenen jaren geleden evolueerde in voorouders die zoogdieren waren, maar nog geen primaten. Het is een belangrijke bron van onze gevoelens en emoties, en voor de zorg van onze nakomelingen. Aan de buitenkant tenslotte — in een ongemakkelijke alliantie met de meer primitieve hersenen eronder  — bevindt zich de hersenschors, die miljoenen jaren geleden evolueerde in onze primaten-voorouders. De hersenschors, waarin materie getransformeerd werd in bewustzijn, is het vertrekpunt van al onze kosmische reizen. Ze maakt meer dan twee derde uit van de hersenomvang en is het domein van zowel intuïtie als kritische analyse. Het is hier dat we ideeën en inspiratie hebben, waar we lezen en schrijven, waar we wiskunde beoefenen en muziek componeren.”
- Carl Sagan. Cosmos (New York: Ballantine, 1985), 276-277

Tantra biedt praktische methodes om de hersenstam, de R-Complex en de  hersenschors  te ‘herprogrammeren’. De Tantrische spirituele praktijk begint steeds met zuivering (fysiek  en ritueel), gevolgd door pranayama (ademhalingsoefeningen). Zuivering creëert een elektrochemisch evenwicht. Pranayama heeft een invloed op de hersenstam die de ademhalingsfunctie controleert. De aspirant voert bepaalde rituelen uit om het gebied van de R-complex te beïnvloeden, teneinde agressie, territorialiteit, en het gevoel van sociale hiërarchie te verminderen. Vervolgens komt de oefening van abstract denken (contemplatie), visualisatie, en mantra japa (herhaling van klank zoals de naam van God) in aanhoudende tonen, om de  hersenschors — die de zetel van inspiratie is — te beïnvloeden. Tantra beschrijft al deze praktijken op een systematische manier, waarbij zij dezelfde volgorde blijken te hebben als de evolutie van het brein: het begint met de diepst gelegen hersenstam, die verbonden is met de psychische centra in de ruggengraat.

 

Hoe werkt de energetische anatomie?

Er zijn volgens Tantra 14 subtiele nadis (kanalen) die de psychische centra met de hersenstam verbinden, waarvan er 10 het belangrijkst zijn. De 10 nadis worden verdeeld in drie types van energie —  zon, maan, en vuur. De zonne-nadis bevinden zich aan de rechterzijde van de ruggengraat, de maan-nadis aan de linkerzijde van de ruggengraat, en de vuur-nadis in het centrale kanaal binnenin de ruggengraat. Naast deze subtiele nadis is er een netwerk van fijne zenuwen in de sympathische en parasympathische zenuwstelsels, die het gehele lichaam en de interne organen met de hersenstam verbinden.
Deze drie energieën stromen doorheen de drie voornaamste nadis: pingala, ida en sushumna. Sushumana reikt van de basis van de ruggengraat tot de hersenschors, en vertakt in het gebied van de R-complex. Eén vertakking gaat recht naar het gebied van de corpus callosum, terwijl de andere vertakking naar de optische kwab in de achterzijde van de schedel gaat alvorens ze het gebied van de corpus callosum bereikt. Ook al bereiken ze
hetzelfde gebied, toch maken de twee vertakkingen geen verbinding. Zij vertakken zich daarentegen in nog kleinere haarvaten die tot in de hersenschors lopen.
Pingala en ida starten zoals sushumna ook aan de basis van de ruggengraat, maar reiken slechts tot het gebied van de R-complex, waarbij zij doorheen de reukkwab gaan, het gebied van de R-complex, om te eindigen in de zonne-nadi (pingala) in het rechterneusgat en de maannadi (ida) in het linkerneusgat. Dat is de reden waarom men aan yogi’s de raad geeft om hun bewustzijn in de hogere centra van de hersenschors te houden, het gebied van inspiratie waardoor zij de gelukzaligheid van de voortdurende praktijk van Kundalini Yoga kunnen ervaren.